ΜΕΤΑΚΥΛΙΣΗ ΕΥΘΥΝΗΣ ΕΓΓΥΗΤΗ ΣΤΟΥΣ ΚΛΗΡΟΝΟΜΟΥΣ ΤΟΥ
Στο άρθρο 847 του ΑΚ ορίζεται η έννοια της εγγύησης. Σύμφωνα, λοιπόν, με αυτό το άρθρο:
“Με τη σύμβαση της εγγύησης ο εγγυητής αναλαμβάνει απέναντι στο δανειστή την ευθύνη ότι θα καταβληθεί η οφειλή.“
Η σύμβαση εγγύησης εξασφαλίζει τον δανειστή ότι αν η παροχή δεν εκπληρωθεί από τον πρωτοφειλέτη τότε αυτό θα συμβεί από τον εγγυητή.[1] Σε μία τέτοια περίπτωση ο εγγυητής ευθύνεται ακόμα και με την περιουσία του για την πληρωμή της οφειλής.[2]
Ασφαλώς, ο εγγυητής μπορεί να συμφωνήσει να έχει ευθύνη μόνο για την κυρία οφειλή, ένα μέρος του χρέους του πρωτοφειλέτη ή μέχρι ένα ορισμένο ποσό.[3]
Γεννάται όμως ένα ερώτημα σχετικά με το τι συμβαίνει με την υποχρέωση που αναλαμβάνει ο εγγυητής σε περίπτωση που ο τελευταίος αποβιώσει. Σύμφωνα με το άρθρο 1710 παρ. 1 του ΑΚ:
«Κατά το θάνατο του προσώπου η περιουσία του ως σύνολο (κληρονομιά) περιέρχεται από το νόμο ή από διαθήκη σε ένα ή περισσότερα πρόσωπα (κληρονόμοι)»
Επίσης, το άρθρο 1901 ΑΚ ορίζει:
«Ο κληρονόμος ευθύνεται και με τη δική του περιουσία για τις υποχρεώσεις της κληρονομίας. Οι κληροδοσίες και οι τρόποι εκπληρώνονται μετά τις λοιπές υποχρεώσεις».
Η νομολογία ξεκαθαρίζει ότι τα παραπάνω άρθρα εφαρμόζονται και στην περίπτωση της εγγύησης και ότι οι κληρονόμοι του εγγυητή κληρονομούν την ευθύνη της εκπλήρωσης της παροχής από τον πρωτοφειλέτη, κατά λόγο της κληρονομικής μερίδας τους, εκτός και αν αποποιηθούν της κληρονομιάς εντός της νόμιμης προθεσμίας.
Σύμφωνα με την απόφαση 1437/2000 ΑΠ, «η ευθύνη του εγγυητή, από τη σύμβαση της εγγυήσεως μεταβιβάζεται μετά το θάνατό του στους κληρονόμους του (άρθρο 1710, 1901 ΑΚ). Επομένως οι κληρονόμοι του εγγυητή, εφόσον υπεισέρχονται στις από τη σχετική σύμβαση υποχρεώσεις του τελευταίου, ευθύνονται, κατά λόγο της κληρονομικής μερίδας τους, στην ίδια έκταση που ευθυνόταν και ο καθολικός δικαιοπάροχός τους, δηλαδή για την πληρωμή από τον πρωτοφειλέτη του κατά το οριστικό κλείσιμο του λογαριασμού μέλλοντος να προκύψει χρεωστικού καταλοίπου (μέχρι, όμως, του ποσού για το οποίο εκείνος είχε εγγυηθεί), οποτεδήποτε και αν γίνει το κλείσιμο του λογαριασμού, έστω και μετά το θάνατο του εγγυητή».
Σύμφωνα με την απόφαση 8544/2002 ΕΦ ΑΘ, «Εξάλλου η ευθύνη μεταβιβάζεται μετά το θάνατό του στους κληρονόμους του (άρθ. 1710 και 1901 ΑΚ), εκτός αντιθέτου συμφωνίας, ενόψει του ότι η σχέση είναι περιουσιακή και δεν έχει απόλυτα προσωπικό χαρακτήρα. Επομένως, οι κληρονόμοι του εγγυητή, εφόσον υπεισέρχονται στις από τη σχετική σύμβαση υποχρεώσεις του τελευταίου, ευθύνονται, κατά το λόγο της κληρονομικής μερίδας τους στην ίδια έκταση που ευθυνόταν και ο καθολικός δικαιοπάροχός τους, δηλαδή για την πληρωμή από τον πρωτοφειλέτη του χρέους που εγγυήθηκε».
Χρήσιμο να λεχθεί είναι ότι στην περίπτωση θανάτου του είτε του πρωτοφειλέτη είτε του δανειστή η οφειλή/απαίτηση συνεχίζει να υφίσταται, όπως και η εγγύηση ως παρεπόμενη σύμβαση, και δεν αποσβήνεται. Οι κληρονόμοι του δανειστή θα κληρονομήσουν την απαίτηση και οι κληρονόμοι του πρωτοφειλέτη την οφειλή, σύμφωνα με το άρθρο 1710 του ΑΚ. Όμως, ακόμα και αν ο εγγυητής εγγυήθηκε και για μελλοντικές οφειλές του πρωτοφειλέτη, σύμφωνα με το άρθρο 848 του ΑΚ, δεν θα έχει ευθύνη για νέες οφειλές που θα δημιουργηθούν από τους κληρονόμους του πρωτοφειλέτη. Η ευθύνη του θα περιοριστεί στην οφειλή που υπήρχε τη στιγμή του θανάτου του πρωτοφειλέτη.[4]
[1] Βρέλλης εις Γεωργιάδη- Σταθόπουλου, ΑΚ 847, αρ.1
[2] Ibid., αρ.2
[3] Ibid., ΑΚ 851, αρ.1-2
[4] Η εγγύηση του ΑΚ (άρθρα 847-870), ως μέσο εξασφάλισης των απαιτήσεων του δανειστή, Κωνσταντίνος Αμπλιανίτης, 2013, σελ.32; Η ευθύνη του εγγυητή για το κατάλοιπο αλληλόχρεου λογαριασμού, Μαρία Κριτσωτάκη, 2016, σελ.53